Je biologische klok

Tijdens het lezen van dit blog zullen er veel kwartjes vallen in je hoofd.Eindelijk weet je waarom je gaat snaaien als je ’s avonds vanachter het schijnsel van je laptop overwerkt, eindelijk weet je waarom je bij daglicht meer stress ervaart dan in het donker en ein-de-lijk weet je waarom je jezelf ’s avonds maar niet kunt aanzetten om te gaan sporten.

Dit blog gaat namelijk over onze biologische klok. Die ene onderschatte factor die alleen maar luistert naar licht en donker. Onderschat? Ja. Voor velen is dag en nacht slechts een aanduiding/verdeling van wanneer dagelijkse activiteiten plaatsvinden zoals werken, sporten, slapen, eten en uitgaan. Bijna niemand is zich er echter van bewust dat dit ritme óók een enorme invloed heeft op het menselijk lichaam. Van lichaamstemperatuur tot stress en van motoriek tot hongergevoel. – Oeps. Tijd om je even wakker te schudden.

Biologische klok: overzicht van lichamelijke invloeden

Met onze Biologische klok wordt ons zogeheten Circadiaans ritme bedoeld. Dit ritme wordt bepaald door dag en nacht, of beter gezegd: licht en donker zoals dit op aarde wordt bepaald door de zon. Het ritme van licht en donker beïnvloedt je biologische klok. Binnen deze ‘klok’ vallen de volgende elementen:

• hormonen
• neurotransmitters (–> stukje motoriek; deze geven o.a. motorische zenuwcellen de opdracht om samen te werken met spiercellen)
• activiteiten van onze organen (bijv. werking van de maag en het darmstelsel maar ook het hart en de hersenen)
• timing van allerlei lichamelijke, geautomatiseerde processen
• Vooral dit laatste willen we graag even extra benoemen. Het ritme van licht en donker heeft namelijk effect op lichamelijke processen zoals:
  1. lichaamstemperatuur
  2. bloeddruk
  3. concentratievermogen
  4. honger- en verzadigingsgevoel
  5. stofwisseling

Hmm… Volgens mij genoeg elementen dus waar licht en donker effect op heeft. Is jouw biologische klok ‘in de war’, dan zullen één of meer van bovenstaande elementen uit balans zijn. Dit kan in kleine mate zijn, maar natuurlijk ook in grotere mate waarbij een lichaam compleet in de war is en dus disfunctioneert (!).

Meer dan 100 lichamelijke functies luisteren naar jouw biologische klok

Daar waar jij je agenda met afspraken hebt die je door de dag heen brengt en ervoor zorgt dat je het één van het ander kunt onderscheiden, is de maatstaf van je biologische klok juist: het tijdstip van de dag. Dit signaleren van het tijdstip van de dag gebeurt verbazingwekkend gezien – maar toch ook weer logisch – via de ogen. De ogen geven signalen door aan jouw biologische klok, afhankelijk van het feit of ze daglicht signaleren of niet. Let wel: natuurlijk weten jouw ogen niet in dit smartphonetijdperk of het gesignaleerde licht daglicht of kunstmatig licht is, dus daar hebben we wellicht een nieuw blogonderwerp ;).

De ogen geven signalen door aan jouw biologische klok, afhankelijk van het feit of ze daglicht signaleren of niet.

Pieken en dalen van enkele lichamelijke processen

• Bloeddruk en lichaamstemperatuur: ’s nachts gaat je bloeddruk en lichaamstemperatuur naar beneden en bij het wakker worden stijgt deze weer naar normaal niveau;
• Cortisol: cortisol is een stresshormoon, net als adrenaline. Dit wordt geproduceerd als je stress hebt en de aanmaak ervan heeft nog steeds een holbewoners-motief van gevaardreiging. De werking van cortisol piekt tussen 7 en 9 uur ’s ochtends om je wakker te schudden en neemt na 8 uur ’s avonds af;
• Spijsvertering: is vooral overdag actief, want voedsel verteren gaat dan veel beter dan ’s avonds en ’s nachts.

Wat het lichamelijke proces van spijsvertering betreft, nog een kleine uitleg: het stofje leptine is een verzadigingshormoon. Een hormoon dus dat ervoor zorgt of je honger hebt, vol zit of niet. Weinig leptine is honger, veel leptine is een verzadigd gevoel. – Een super regelneef dus voor onze spijsvertering. Ons lichaam is in ieder geval al zodanig ingesteld dat de aanwezigheid van leptine overdag laag is. Zodat je je overdag sneller hongerig voelt en ’s avonds is de hoeveelheid leptine juist weer hoog omdat je dan weinig zou moeten eten, omdat de spijsvertering dan niet goed meer werkt. Een slimme en logische werking dus! Die wil je zeker niet in de war brengen. Ben jij ’s avonds hongerig? Dan is de kans groot dat je Biologische klok is verstoord.

Ben jij ’s avonds hongerig? dan is de kans groot dat je Biologische klok is verstoord.

Biologische klok checklist

1. Heb jij een goed dag- en nachtritme?
2. Ben jij ’s morgens fitter dan ’s avonds?
3. Heb jij ’s avonds minder trek in eten?
4. Ben jij overdag fit, alert en energiek?
5. Heb jij overdag een goede concentratie?
6. Is jouw dagelijkse ontlasting rond hetzelfde tijdstip?

Neem contact op als je bij 3 van deze checks NEE kan antwoorden. Dan Bespreken we hoe wij jouw biologische klok weer kunnen resetten.